Spelletje met de wind

Het is begin juni wanneer we de beschutte baaien rondom Paraty verlaten. Het weer is ondertussen niet echt lekker meer en het is gewoonweg tijd om zuidwaarts te zeilen. De gribs geven aan dat er vandaag weinig wind staat, wel uit het noorden en er zou een beetje regen vallen. Vroeg in de ochtend gaat het anker uit de grond en zetten we onder motor een zuidelijke koers in. Een uur later valt de regen met bakken uit de lucht, de wind is ook behoorlijk aangetrokken en komt totaal uit de verkeerde hoek. Ondertussen zijn we zeiknat en boksen tegen venijnige steile golven in. Het gaat niet echt lekker, er staat ook nog een nare deining en het duurt ook niet zo lang dat we beiden katterig worden en onze magen legen. Lekker beginnetje hoor.

We besluiten al snel de eerst volgende baai aan te doen. Het is allang pikkedonker wanneer we de baai van Ubatuba indraaien. In donker zie je echt niet dat het vol ligt met onverlichte boten en voorzichtig varen we verder. Op de radar barst het van de echo's en het lijkt me wijs daar niet te dicht bij te komen. Het anker gaat erin en opgelucht halen we weer adem, dat was me het weertje wel zeg!

Twee dagen later gaan we verder, de gribs geven weer goed weer aan. Redelijke wind uit het noorden en een wolkenloze hemel. Prima toch. Inderdaad we beginnen met een zonnetje en er staat zelfs een windje. We zeilen! He.. dat is lekker zeg. Toch draait de wind en komt in een tijdsbestek van een half uur tegen te staan. We kruisen eerst tegen de wind in en dat schiet niet op. Na twee uur tegen de wind in kruisen zitten we nagenoeg op dezelfde plek. Boven land is de lucht donker geworden, maar dat zie je hier wel vaker en er gaan geen alarmbellen bij me af. De wolken komen en zo ook de wind. Net op tijd gaan we overstag en koersen van het land af en daar komt de wind ...en de regen. De kluiver in en snel het tweede rif erin. Even later waait de regen horizontaal over ons heen met 40 knopen wind. We varen hoog aan de wind, met weinig druk in het grootzeil en zo blijft SantanA redelijk op haar positie. Gelukkig is het een bui, die een uurtje later weer over is en we vervolgen onze weg. Wel met wind tegen en regen. We zijn blij als het anker voor Ihla Bela er in gaat. Pffff..vermoeiend hoor dat kustzeilen hier.

Het duurt zeker een week voordat er volgens de gribs een beetje wind staat om verder zuidwaarts te zeilen. Tjonge wat is dit een lastige kust. Geen wind of heel snel draaiende winden. Tot nu toe wordt het spel met de wind met kleine inzetten gespeeld en wij staan licht achter! Ons volgende doel is Sao Francisco do Sul, twee dagen verder. Nu geven de gribs beter aan. Eerst geen wind en in de loop van de dag draait ze en neemt ze toe. Anker op en onder motor vertrekken we. De eerste acht uur zijn voor onze trouwe vriend John Deere. De zeiltjes kunnen op en we zeilen weer! Echter wat wisselen de winden hier. Tot de volgende dag is het klapperende zeilen, wat vooruit komen, over de andere boeg en weer klapperende zeilen. Dat laatste is erg. Heel onrustig en elke knal doet de zeilen en het tuig pijn. Om gek van te worden. Wonderlijk genoeg zeilen we de baai binnen, de wind draait nu eens voor de verandering de goede kant op. Voor de baai ligt een ondiepe zandbank en daar wil ik niet met volle snelheid overheen. Ik laat de (zeil) teugels van SantanA wat vieren en met 3 knopen hoppen we zonder problemen over de bank heen. Een uurtje later kan het anker erin en liggen we voor Sao Fransisco, een schattig dorpje uit 1600.

Dertig jaar geleden was ik hier al eens. Toen lagen we met de boeg van de Mijdrecht over de huizen heen, ofwel met de boeg in de kroeg! Nu is dat bijna allemaal weg. Alleen een klein kerkje staat er nog tussen de graansilo's. Verder is er weinig veranderd. We blijven hier meer dan een week om het goede weer af te wachten. Weinig wind en vaak uit de verkeerde hoek.

Het is ondertussen donderdag 28 juni en we zijn (motor) zeilend aangekomen in de baai van Pinheira. We ankeren voor een groot strand, het waait meer dan 6Bf en we wachten op meer wind, niet voor nu, maar voor zaterdag. Zaterdag zou er behoorlijk tegenwind staan en dus wachten we ondanks het feit dat er nu nog een mooi briesje staat in de goede richting. Het spel wordt hard gespeeld. De trajecten naar het zuiden worden nu groter, 350 tot 600 mijl en het spel wordt ook feller. In het zuiden spelen de grote depressies en in die speeltuin willen wij niet zo graag spelen. Het wordt nu een strategisch spelletje en wij willen winnen. Zaterdag wordt er verder gespeeld. Gisteravond, vlak voor zonsondergang (18.00 uur) moesten we een walvis ervan weerhouden de zwemtrap op te klimmen. Mannetje of vrouwtje was daar toch echt te groot voor. Wel even schrikken als er zo'n groot beest pal achter je boot opduikt. Ik had ook echt geen walvis verwacht hier op 35 m diep water. Wij snel naar buiten en ja hoor, weer afblazen en een rug met vin op zo'n 10 mtr. achter de boot, daarna nog een keer en toen ging ie weer richting noord. Een heel groot nieuwsgierig aagje en te donker voor een foto.

Foto's: 1- futuristische kleuren langs de kust, 2- achter de 190m² halfwinder, 3- de eerste Albatros, 4-ochtend schouwspel, 5 en 6-  oud en nieuw Sao Fransisco

Paraty

  

 

 

 

Paraty, een van de best bewaarde dorpen uit de Portugese tijd, dankzij haar UNESCO status sinds 1966. Het dorp verkreeg haar roem en rijkdom vanwege de ontdekking van goud en diamanten in Minas Gerais. Goederen en mensen (o.a. slaven) werden van hieruit vervoerd van en naar Portugal. Nu gaat alles via Rio de Janeiro en Sao Paulo, dus Paraty moet het tegenwoordig hebben van de toeristen.

Wij droppen ons anker pal voor het dorp met haar karakteristieke kerk. Het bijzondere is dat alle straten met vloed (hoog water) onder stromen en met afgaand tij neemt het water het afval en andere onwelkome substanties mee naar zee... en schoon zijn de straten weer! Gelukkig komt alle shit nu niet meer op de straat terecht, maar waar het wel terecht komt is ook een duister gebeuren. Het zal wel ergens nog via een open rioolsysteem in de zee uitkomen. Toch waren die Portugezen niet gek, net als de Hollanders waren ze wel zo slim de huizen een paar stenen hoger te bouwen, waardoor die wel droog bleven. Het grappige is dat het nog steeds zo werkt, alleen worden de straten nu eerst door een bezem schoon geveegd alvorens het water komt. Niet dat je veel verschil ziet, want er ligt al zoveel rommel in het water en dat beetje extra zie je niet. Het dorp is fraai, leuke straatjes en pleintjes.

Het wandelen is met handicap, want het zijn allemaal ongelijke hoge, grote, gladde stenen, waaruit de straat is opgebouwd. Je waant je nog een beetje in koloniale tijden, temeer daar het complete dorp zo is en niet een paar losstaande huizen. Wij vonden het in ieder geval mooi.

Foto: 1- waterfront 2- sanitair systeem 3- leuke straatjes 4- geen auto's

Mangrove expeditie

 

 

 

 

Na Paraty hebben we een nieuwe baai, nu tussen de hoge bergen en helemaal aan het einde van Saco de Mamangua. Weer zo'n fjord, alleen niet meer dan een paar meter diep. Het laatste stuk valt bij eb droog en juist hier mondt een klein riviertje in uit, Rio Cairuqu. Dit riviertje komt uit het tropisch regenwoud en loopt door de mangroven naar zee. Volgens de pilot moet een bezoekje de moeite waard zijn, dus wij op pad.

Gewapend met o.a. muggenspray en een klein voedselpakket, zoeken we de ingang van het riviertje, maar dat is nog niet zo gemakkelijk. Een eerste ingang door het mangrovenbos lijkt dood te lopen en we varen verder. Het is hoogwater en diep is het er ook niet, hooguit een halve meter. Na een kilometer vinden we een andere ingang en hier varen we voorzichtig de mangroven in. De meeste boompjes en struiken staan nog net droog en verder is alles grijs. Langzaam varen we tussen takken en overhangende bomen door, overal blub en net erboven uit komen de wortelpunten, waardoor de mangrovebomen lucht happen. We denken.... als er maar geen slangen in de bomen hangen en ze moeten al helemaal niet in de boot vallen; deze gedachte bezorgt ons wel kriebels in de buik. Wel lopen er duizenden en duizenden krabben. Ze zitten overal en voornamelijk in de bomen en als we onder een tak doorvaren rennen ze alle kanten op..... Brrr. De grote zijn fel oranje/rood met grote rode ogen en doen een beetje kriepo aan. Sowieso is deze omgeving een beetje luguber, het doet me aan Indiana Jones denken, die had ook zoveel kriepo's rondrennen. Aan het eind van het watertje ligt een kano, zonder bestuurder en verder is alles modder. Het tropische woud is niet ver weg, maar hier stappen wij echt niet aan wal, echt niet!!! Rustig aan peddelen we terug, maar dit duurt niet lang, want de mugs en knots hebben ons ook ontdekt, smeren....spuiten.....we zitten voor we het weten onder de bulten en varen zo snel als mogelijk op de motor terug naar open water. Te laat...we zijn vele jeukbultjes rijker.

We varen terug en gaan op zoek naar een andere ingang. Het is prachtig weer en de zon schijnt volop. Toch maar weer naar het eerste probeersel. Hier zien we een bootje uit komen, nou dan kunnen wij er ook in... en ja hoor, het watertje slingert zich door de mangroven en komt na heel veel slingers uit aan de rand van het tropische woud (Mata Atlantica). De mangroven zijn hier lang niet zo eng, eigenlijk lijkt het wat op Belt-Schutsloot, dat kanaaltjes varen dan, maar daar houdt de vergelijking eigenlijk ook op.

Prachtige omgeving, hogen bomen, lianen, slingerplanten, varens, palmbomen. Eerst is het water redelijk diep, maar aan het einde staat er niet zo veel meer. Nog steeds is het vloed! We horen water stromen en het is helder en zoet. Nu zijn we op de goede weg, de rivier, het plekje uit de pilot is gevonden.

We leggen de boot aan de ketting en gaan lopend op pad. Na een kwartiertje vinden we de stroomversnelling. We voelen ons een soort Livingstone, die moest alleen veel hakken en wij kunnen gelukkig een pad bewandelen. Jammer genoeg is het al laat geworden en nemen we het zwemmen voor lief. De muggen steken ondertussen nog steeds en wat veel verontrustender is, het wordt eb. We zijn net op tijd terug, want het water is zeker al 20 cm gezakt. Al peddelend en moterend, boomstronken en stenen ontwijkend, soms schurend over de grond, komen we terug op het grote water. Gered....en wat een avontuurlijk ritje zeg. Terug bij de boot landen we nog even op een strandje en plukken er (wilde zure) sinaasappelen en bananen. Natuurlijk moeten er bellen gaan rinkelen, als er zoveel vruchten liggen te verrotten, maar bij ons geven ze pas alarm als we de sinaasappel proeven. Zogezegd een bekkentrekker....misschien met een beetje honing erin? Voor we de vruchten weggooien eerst maar proberen. Onze expeditiedag kon niet meer stuk.

Fotos 1- mooi rood is niet lelijk 2- beetje brrr 3- impressie 4- net Belt-Schutsloot

genieten

Na al het werk is het tijd voor genieten en trakteren we ons op een mooie wandeling door het woud van Ilha Grande. Het pad voert ons langs idyllische strandjes met palmbomen. Overal horen we de Kiekeboe, een dikke mus met een geel borstje en een lange snavel. Er schijnen ook apen te wonen, die wij niet hebben gezien, maar anderen wel. Het gaat berg op en berg af, over stenen en tussen boomwortels door. Uiteindelijk bereiken we de andere kant van het eiland met het mooiste strand van de regio, Lopes Mendes. Ondanks dat het hier winter is liggen er genoeg billetjes op het strand.

Na 16 km zijn we terug en koelen onszelf af met bergwater, wat op veel plekken naar beneden stroomt. Het wordt door alle zeilers gebruikt voor een douche en de was, want met het water aan boord moet je zuinig zijn. Het dorp Abraao is toeristisch, veel pousada's en restaurantjes, maar wel schattig; het heeft alleen zand weggetjes en geen auto's. Echt een stranddorp.

Ondertussen wordt het tijd verder te varen en zo ankeren we in Lago Azul, waar we lekker snorkelen, daarna volgt de baai van Sitio Forte, waar we de "Orca" ontmoeten. Samen met hen genieten we van het strandleven, drinken bier! en maken een mooie wandeling naar een rivier met een stroomversnelling bij Saco do Longa. De volgende dag moteren we naar Paraty, want wind is hier de "fjordenwind", komt altijd uit de verkeerde richting.

Foto: 1- strandje 2- billetjes op Mendes 3- ff afkoelen 4- samen Orca

De klus na Rio

Na Rio bevinden we ons nu in een bergachtig gebied rond Ilha Grande. Het hele gebied tot ca. 270 km ten westen van Rio wordt de Costa Verde genoemd, een dichtbegroeide (groene) kuststrook met bergen, tropisch regenwoud, eilandjes en stranden. Nog net voor donker "landen" we voor het dorp Abraao op Ilha Grande wat in het Portugees beschutte baai betekent. We zijn in een prachtige omgeving beland met het tropisch regenwoud voor de deur. Het doet idyllisch aan en we zullen het er vast wel naar de zin hebben. Toch hebben we eerst nog een loodzware klus te doen. Onderweg hier naar toe merkten we al dat SantanA op de "handrem" bleef staan en de schroef resoneerde ook behoorlijk. Het onderwaterschip....zwaar vervuild.

In totaal zijn we twee weken aan het krabben en poetsen gegaan, wat een klus zeg. Het was een centimeters dikke laag van pokken, prut en ander ongedierte, wat vol zat met een soort garnaaltje of krabbetje en die beten!! Als marsmannetjes gingen we te water, gewapend met ijskrabbers en trespa plankjes. Eerst effen plassen en dan adem in en onder de boot duiken. Zoveel mogelijk krabben om vervolgens blauw boven te komen en dan eerst even bijkomen alvorens de volgende duik te nemen.
Voor het eerst was de zwaardkast ook vervuild met een dikke laag shit en dan moet ik echt onder de boot hangen en met m'n arm in de kast proberen de shit te verwijderen. Voordat ik dan in positie ben om aan het werk te gaan, heb ik de puf al op en wil eigenlijk weer naar boven. Zo martelen we twee weken lang, elke dag een stukje. Na een uurtje krijg ik het koud en gaan je ledematen tintelen. Tijd om te stoppen... Manana mas! In zo'n situatie hebben we een hele grote boot met veel oppervlakte onder water en ........heel veel tijd, maar heel weinig zin! SantanA is nu onderwater een zwarte paddestoel met witte stippen, maar wel zo schoon dat ze weer normaal vaart.

Wat betreft Rio de Janeiro willen we toch even een naamswijziging aanbrengen; volgens ons mag het wel Riool de Janeiro heten en als de wind uit het noorden komt, voert het ook de hele prut richting zuid, dus de mooie heldere azuurblauwe wateren zijn toch wel aan vervuiling onderhevig, maar ja de hele wereld is aan vervuiling onderhevig. Wij hopen nog wat ongeschonden gebieden tegen te komen, maar net als overal in de wereld moet een "opruim" mentaliteit van bovenaf opgelegd worden. In Brazilië is dat zeker nog niet aan de orde, de open riolen zijn er nog steeds, met alle gevolgen van dien.

Foto: 1- tropisch onthaal 2/3- in vol ornaat 4- uitzicht